Hỏi về tỉ số nén
 

Khi nói đến đặc điểm kỹ thuật của một xe ta thường nhắc đến tỉ số nén, ví dụ: tỉ số nén của xe CD125 là 9,4:1. Vậy tỉ số nén là gì, lấy cái gì chia cái gì, tính toán ra sao? Tỉ số nén có quan hệ thế nào với công suất máy? Ai biết chỉ dùm, cảm ơn.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Tỉ số nén, nôm na là thế này :

Nó là tỉ số giữa thể tích buồng đốt, lúc piston ở vị trí thấp nhất (kỳ hút), với thể tích buồng đốt, lúc piston ở vị trí cao nhất (cuối kỳ nén).
Muốn tính toán tỉ số nén, cần phải có các thông số chính xác về đường kính piston, chiều dài Xy-lanh và khoảng chạy của piston (và hình như, một thông số nữa, quên mất rồi :lol: )

Quan hệ giữa tỉ số nén với công suất máy, hiện giờ thấy mù mờ quá, chẳng biết nói với bác thế nào, để mò thêm tài liệu sau.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Tỉ số nén không có liên quan gì đến đường kính piston hay khoảng chạy.
- đặt A là dung tích xy lanh đo được tại điểm chết trên
- B là dung tích xy lanh đo được tại điểm chết dưới

tỉ số nén động cơ sẽ bằng B/A
A = Vc
B = Vc+Vd
Vc: thể tích buồng đốt
Vd : dung tích làm việc của động cơ ( cũng là dung tích danh định)
Trường hợp 2 động cơ có cùng dung tích xy lanh (B bằng nhau) khi đó thể tích buồng đốt (A) sẽ quyết định tỉ số nén, thể tích buồng đốt càng nhỏ thì tỉ số nén càng cao.
Tỉ số nén thấp thì động cơ hoạt động không hiệu quả do khả năng sinh công kém, tỉ số nén quá cao làm cho tổn hao công suất tăng lên do tốn năng lượng vào việc nén hoà khí trong khi công sinh ra đã bão hoà. Vì vậy tỉ số nén thường được thiết kế trong khoảng từ 8 tới 11

Biết đến thế ... :lol:

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Ầy dzà, thế à?
Vậy tính Vc và Vd bằng cái gì?Đường kính Xy-lanh, chiều dài Xy-lanh và khoảng chạy Piston là các thông số để tính Vc và Vd đấy ợ.

Trong trình bày của duyanhpt, Vd là "dung tích làm việc của động cơ", tớ chẳng biết định nghĩa thế có đúng không nữa, nhưng có thể tính nó thế này - ví dụ đối với CD125, đ/k x khoảng chạy piston = 44x41 -

Vd = 2.2(cm)x2.2(cm)x3.14x4.1(cm)x2(máy) =124.6203cm3
Vấn đề là Vc, muốn tính được Vc, phải biết chiều dài Xylanh - ý tớ nói ở đây là cái kích thước = khoảng chạy piston đã biết + khoảng cách còn lại khi piston lên tới điểm chết trên.
Thực ra, trong trường hợp này, không cần quan tâm tới đường kính, chỉ cần quan tâm tới khoảng chạy Piston với chiều dài Xylanh mà thôi (vì đường kính Xylanh không đổi)
Ví dụ cụ thể, đối với CD125, biết đ/k, khoảng chạy piston và biết tỉ số nén là 9.4:1, tớ tính ngược lại cái khoảng cách mình chưa biết kia nhé :

- Tỉ số nén = B/A
hay là : (Vd + Vc)/Vc = 9.4
--> Vd/Vc = 8.4 (1)
- Nếu gọi khoảng cách buồng đốt khi piston ở điểm chết trên là X, ta sẽ tính thế này :
*Vd = (2.2x2.2x3.14)x4.1 (2)
*Vc = (2.2x2.2x3.14)x X (3)
- Ghép (2) và (3) vào (1), ta có :
4.1/X = 8.4
--> X = 4.1/8.4 = 0.488 (cm) = 4.88mm

Lúc đó cái "chiều dài Xylanh" - đúng ra phải gọi là "chiều dài làm việc của Xylanh" mà tớ nói ấy, nó sẽ là : 41 + 4.88 = 45.88 mm

Vậy tức là khi ta biết khoảng chạy Piston và chiều dài làm việc của Xylanh, có thể tính ngược ra tỉ số nén của động cơ, mà không cần quan tâm tới đường kính Piston (Tất nhiên để tính kiểm tra tỉ số nén, ta không cần quan tâm đ/k Piston, nhưng không có nghĩa là nó là bao nhiêu cũng được, đó là việc tính toán hài hòa về khả năng truyền lực của tay dzên hoặc/và nhiều thứ nữa của nhà thiết kế)

Đấy, tớ chả phải dân Động lực, nên suy tính như vây, có bác nào biết rõ hơn thì chỉ cho giúp nhé. :mrgreen:

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Vậy là khá rõ, tỉ số nén của động cơ là tỉ số giữa thể tích buồng đốt khi piston ở điểm chết dưới với thể tích buồng đốt khi piston ở điểm chết trên.
Cám ơn các bác.
Một điều liên quan là tỉ số nén càng cao thì phải xài loại xăng có chỉ số octan càng lớn để tránh kích nổ hỗn hợp nhiên liệu – không khí trước khi bugi phát tia lửa điện, nếu xài loại chỉ số octan thấp thì co thể dẫn đến hư hỏng cho động cơ, đối với xe máy sẽ gặp tình trạng “róc máy” khi đi ở số lớn. Xe CD125 khi lên trái piston lớn cỡ trái Viva, nếu không can thiệp vào phần đầu bọp (culas) hoặc không cắt bớt đầu piston, thì tỉ số nén sẽ khá cao, cỡ 13:1, do đó nên xài xăng cỡ A95 trở lên.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Cái lày tiếng lóng chiên ngành kiu là: Lã chảo, tém đầu, móc mắt... đó mà :lol:

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Hakuna tính kiểu gì mà từ trái gin đang là 9.4 : 1, lên trái Viva lại thành 13 : 1 được (Nếu vẫn dùng cây Dzên cũ) nhỉ?

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

cảm ơn bác tunbo đã chịu khó tìm tòi và chia sẻ, chỉ tưởng bác chỉ chuyên về văn, thơ thôi chứ, :mrgreen:.

Cách tính bác tunbo chỉ chính xác khi thể tích của "chảo" ở đầu quy lát nó bằng ngang, khi đó thể tích buồng đốt chỉ phụ thuộc vào "chiều dài làm việc của Xilanh" và khoảng chạy của piston. Thực thế thì thể tích "chảo" đóng vài trò rất quan trọng trong tỉ số nén, vì hình dáng của "chảo" có nhiều hình dạng khác nhau: đa số hình chảo hoặc hình chảo chặt góc..., tùy thiết kế của nhà sản xuất cho mục đích của buồng đốt (chẳng hạn như góc phun xăng tạo dòng xoáy...)

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Em tính như thế này:
Nhận xét rằng, khi lên trái Viva, d=5,4cm, mặt piston khi ở điểm chết trên bằng mặt so với piston gin và bằng với mặt đáy trên của xilanh, do đó, nếu không “Lã chảo, tém đầu, móc mắt” thì thể tích buồng đốt Vc xem như không thay đổi. Như vậy để tính tỉ số nén N trước tiên ta tính Vc:
Khi còn trái gin, biết piston có d=4,4cm, hành trình s=4,1cm (tức Vd=3,14*4,4^2/4*4,1=62,3cm3), N=9,4:1, ta có:
N=(Vd+Vc)/Vc=9,4  Vd/Vc=8,4  Vc=Vd/8,4=62,3/8,4=7,4cm3
Lên trái d=5,4 mà không thay tay dên, khi ấy: Vd=3,14*5,4^2/4*4,1=93,9cm3, vậy N=(93,9+7,4)/7,4=13,7:1

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Hakuna có vấn đề chỗ tính toán rồi.
Cái Vc = 7,4cm3 là ứng với piston đường kính 44mm. Khi lên Piston đường kính 54mm, Vc lúc đó cũng tăng lên chứ không còn là 7,4cm3 nữa.
Lúc đó, Vc = 5.4/2x5.4/2x3.14x0.488 = 11.17cm3
(4.88mm là khoảng cách từ dỉnh piston ở điểm chết trên đến chảo - tớ đã tính ở bài trên)
Tỉ số nén lúc này sẽ là : N = (Vd + Vc)/Vc
N = (93.9 + 11,17)/11.17 = 9.4

@ Ec : thì tớ cũng thấy không đơn giản, khi nói cái tỉ số nén không phụ thuộc vào đường kính Piston, chắc ngoài vụ chảo, nó còn nhiều cái nữa tác động đến việc tại sao đường kính piston phải thhé này hay thế kia.
Thực ra, trong phần tính toán của tớ chưa đả động gì đến thể tích chảo, trong trường hợp lên trái 54mm mà không động đến chảo, thì thể tích chảo không đổi, tuy thế, nó sẽ ảnh hưởng đến tỉ số nén ít nhiều (cái này chịu, không biết tính, giá biết thể tích chảo thì tớ tính chính xác tỉ số nén sau khi lên máy được - nhưng cái chảo như thế, bó tay, không tính được thể tích của nó)

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Các bác xem thêm ở đây :

http://en.wikipedia.org/wiki/Compression_ratio

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Bác tunbo xem lại cái giả thiết của em nhá: mặt piston khi ở điểm chết trên bằng với mặt đáy trên của xilanh thì rõ ràng Vc không đổi.
Cái đoạn 4,88mm mà bác tính ra là do sự quy đổi chứ nó không có tồn tại trong thực tế.

Hình dáng của phần chảo rất phức tạp, không dùng công thức để tính thể tích được mà phải dùng cách khác: đổ chất lỏng vào cho đến vừa bằng miệng chảo sau đó trút vào ống nghiệm có vạch đo thể tích, ở đây mình tính được nó là nhờ biết trước tỉ số nén của trái gin là 9,4:1, coi như nhà sản xuất đã đo sẵn.

Trong trường hợp mặt của piston thấp hơn so với mặt đáy trên của xilanh, trái Max chẳng hạn (đk=5,35), cũng vẫn có thể tính được tỉ số nén như cách tính của em, nhưng khi đó Vc sẽ thay đổi một khoảng đúng bằng thể tích của phần hụt đi (khoảng 3mm):
Vc(trái gin)=7,4cm3
Thể tích phần hụt: Vh=3,14*5,35^2/4*0,3=6,7cm3
=> Vc(trái Max)=7,4+6,7=14,1cm3
Dung tích danh định tương ứng với trái Max: Vd(trái Max)=3,14*5,35^2/4*4,1=92,1cm3
=> N=(92,1+14,1)/14,1=7,5:1 (hơi bị hụp)

Ở trên chúng ta đã bỏ qua sự phức tạp của mặt piston, coi như bằng phẳng, thực tế nó lồi lõm, có mắt souppap.

Mỗi tiệm làm máy có một cách thức xử lý riêng đối với mỗi trường hợp lên trái lớn như thế này, chủ yếu nhờ vào kinh nghiệm riêng (gọi nôm na là “bài”). Hầu hết họ cũng chẳng tính toán gì như ae chúng ta vừa làm mà chỉ mò mẫm bớt ra hoặc bù vào theo phương pháp thử - sai, đến khi nào hết “tức hơi” hoặc hết “hụp hơi” thì thôi. :lol:

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Hakuna : vấn đề ở bài trước, là hakuna nhầm lẫn cái Vc nên nó mới ra đến 13 : 1.
Thực tế thì với hình dạng chảo "kỳ cục" như thế, đúng là chỉ có đổ chất lỏng vào và rút ra đo thôi.
Nhưng mà cái k/c 4,88mm ấy, là nó có, chứ không phải là không tồn tại, có điều, khi tính, tớ mặc định là chảo phẳng, đầu piston cũng ... phẳng - đại khái, để chỉ ra rằng, các kích thước về chiều dài là quan trọng trong việc ảnh hưởng tới tỉ số nén.
Vì cái Vc = 7,4cm3 hakuna tính đó, nó ở đâu?Nó gồm phần thể tích của chảo (phần lõm vào) và thể tích của khoảng không gian tính từ mặt Piston lên tới mặt Xylanh đó.
Đồng ý là đến tiệm mà nói với mấy thợ về chuyện này, thì khó lắm.Hơn nữa, khi lên trái Piston cho mình, thường là "chúng" có loại piston đã được "thửa" riêng phục vụ việc độ xe, từ đâu ra cái đó?Chịu - có lẽ đó là "bài" của từng chỗ làm xe.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Thưa bác, ở bài trước đó em không nhầm đâu ạ. Cái Vc mà em tính đúng là nó gồm phần thể tích của chảo (phần lõm vào) và thể tích của khoảng không gian tính từ mặt piston lên tới mặt xilanh. Trong trường hợp trái gin, cũng như trong trường hợp trái Viva, theo em biết, mặt piston bằng với mặt xilanh nên cái khoảng không gian tính từ mặt piston lên tới mặt xilanh bằng O, do đó Vc bằng luôn thể tích chảo.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Hị hị, cái vụ mặt piston ở điểm chết trên bằng với mặt xi lanh, đúng là tớ không biết thật (đúng ra là không biết có phải thế không), nên theo logic (lý thuyết) của tớ tính, thì thấy hakuna coi Vc lúc đầu và lúc cuối bằng nhau là có vấn đề.
Còn nếu Vc(gin) chính bằng thể tích chảo, thì chả dám bảo hakuna sai - Ai bảo không nói luôn lúc đó? :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen:

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Thêm thông tin cho 2 bác tính toán Vc:
1. Piston Max hay Viva khi gắn vào CD thì bề mặt điểm chết trên cũng thấp hơn so với mặt bằng xilanh khoảng 2mm.
2. Roăng dzin của CD chỉ bằng 1/2mm, trong khi roăng lô thì = 2mm lận, cái này cũng làm thay đổi Vc.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Ở điểm thượng piston Max thấp hơn mặt lòng khoảng 2mm thật nhưng Viva thì không thấp thế đâu Tuân... một số thợ không tìm được piston thích hợp đành chấp nhận xài piston thấp hơn mặt bằng xi-lanh và để xe khỏi bị "mất hơi" họ đã mài xi lanh cho mỏng đi, cái này gọi là "hạ mặt lòng"...
Roăng bây giờ cũng OK rùi, dày chỉ khoảng 1/2mm - 1mm thôi.... tùy theo piston mà người thợ sẽ đặt roăng cho thích hợp
Bổ sung thêm: piston Viva là đầu hơi cao một chút, nếu ở điểm thượng cạnh piston chỉ hụt so với mặt lòng chừng 0,5mm nhưng đỉnh piston lại nhô cao một tí, rất khó tính Vc đấy, Piston Max là đầu bằng...

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Tính toán lại với thông số do Eccentric cung cấp:

- Xe CD gin: Với N=(Vd+Vc)/Vc=9,4:1 (có tài liệu nói là 9,3:1) => Vc=Vd/8,4=3,14*4,4^2/4*4,1/8,4=7,42cm3
Vc này đã bao gồm cả phần thể tích Vj do joint lót tạo ra và Vh do mặt piston thấp hơn mặt xilanh (đối với piston gin thì Vh=0 vì 2 mặt này bằng mí), do đó thể tích phần chảo + phần lõm của hai mắt souppap trên piston, gọi tắt là Vcm, bằng Vc-Vj-Vh
Vcm=Vc-Vj-Vh=7,42-3,14*4,4^2/4*0,05-0=6,66cm3

- Lên trái Max, d=5,35cm, lót joint 0,5mm, mặt piston hụt 2mm so với mặt xilanh:
+ Vd=3,14*5,35^2/4*4,1=92,12cm3
+ Vj=3,14*5,35^2/4*0,05=1,12cm3
+ Vh=3,14*5,35^2/4*0,2=4,49cm3
+ Vc=Vcm+Vj+Vh=6,66+1,12+4,49=12,27cm3
=> N=(92,12+12,27)/12,27=8,51:1
Nếu lót joint 2mm thì Vj=3,14*5,35^2/4*0,2=4,49cm3, lúc đó tỉ số nén N=(92,12+12,27+4,49-1,12)/(12,27+4,49-1,12)=6,89:1

- Lên trái Viva, d=5,4cm, lót joint 0,5mm, mặt piston hụt 2mm so với mặt xilanh:
+ Vd=3,14*5,4^2/4*4,1=93,85cm3
+ Vj=3,14*5,4^2/4*0,05=1,14cm3
+ Vh=3,14*5,4^2/4*0,2=4,58cm3
+ Vc=Vcm+Vj+Vh=6,66+1,14+4,58=12,38cm3
=> N=(93,85+12,38)/12,38=8,58:1
Nếu lót joint 2mm thì Vj=3,14*5,35^2/4*0,2=4,58cm3, lúc đó tỉ số nén là N=(93,85+12,38+4,58-1,14)/(12,38+4,58-1,14)=6,93:1

Một vài nhận xét:
- Chêm joint dày hay mỏng cũng là một trong những biện pháp thay đổi tỉ số nén
- Trong cả hai trường hợp lên trái Viva và Max, không nên lót joint dày 2mm vì như vậy tỉ số nén sẽ quá thấp, trừ phi áp dụng cùng với các biện pháp khác để giảm thể tích buồng đốt.
- Một vài lò độ xe CD dùng một loại piston (không rõ của xe gì vì họ giấu như bí quyết riêng) có d=53,5-54mm và mặt piston bằng mí với mặt xilanh, nếu không tém đầu piston hoặc lã chảo hoặc chêm joint dày thì sẽ dẫn đến tỉ số nén quá cao, cỡ >13:1.
- Trong thực tế, người ta dùng một máy đo áp suất, gắn vào lỗ bugi rồi đạp hay đề một lúc, con số tối đa chỉ trên đồng hồ áp suất tính bằng át-mốt-phe chính là tỉ số nén của máy.
- Còn một điều chưa rõ: định nghĩa tỉ số nén như vậy là ở vòng tua máy nào, lúc công suất đạt cực đại hay trung bình hay ở garanti, ai biết chỉ dùm.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Nếu thể tích chảo gin là 7,4cm3 (như Hakuna nói) - tức là 2 trái CD gin khi lên điểm chết trên, đầu Piston bằng mặt Xylanh - thì có thể tính được khi lên 2 trái Viva :
Để đảm bảo tỉ số nén là 9,4 thì thể tích buồng đót khi Piston ở điểm chết trên là 11,17cm3 (đã tính ở bài trước), mà thể tích chảo là 7,4cm3 (hình như khi lên 2 trái Viva, cá lò đều để nguyên chảo, không có móc ra) --> piston khi lên điểm chết trên phải thấp hơn mặt Xylanh một khoảng cách nhất định, để tạo ra một không gian có thể tích là 11,17 - 7,4 = 3,77cm3.
Mặt khác có thể tính : 3,77 = 5,4/2x5,4/2x3,14xX (X là khoảng cách từ đỉnh Piston đến mặt Xylanh)
---> X = 3,77/(5,4/2x5.4/2x3,14) = 0,165 cm = 1,65mm

Đối với Piston đầu gù, không rõ góc ngiêng của đỉnh piston thế nào, tớ không dám nói, còn với piston đầu bằng, không móc chảo, đo được độ dày giăng, sẽ tính ra ngay phải xử lý đầu piston thế nào. Vụ này Eccentric nhìn có vẻ đúng rồi, đầu Piston thấp hơn mặt Xylanh, bắt buộc phải thế mới duy trì được tỉ số nén.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Hakuna : Những con số Eccentric đưa ra, đều là ước chừng, nên không nên lấy làm cơ sở tính, mà nên tính ngược trở lại để ra con số mình cần, và có điều kiện thì trực tiếp đo lại
- Cái Piston độ mà Hakuna nói, chắc nó không là piston của xe nào hết á, tớ nghĩ đó là do các lò đặt thửa riêng, sau khi đã thử tới lui.Về lý thuyết, làm Piston đầu bằng, dễ tính toán hơn, và chắc chắn khi đặt đúc họ đã giảm chiều cao piston, để khỏi mất công vớt đầu. :lol:
- Tỉ số nén, tớ không nghĩ nó lại phụ thuộc vào tua máy hay công suất máy, vì theo định nghĩa, nó là tỉ số của thể tích buồng đốt khi Piston ở điểm chết dưới với thể tích buồng đốt khi piston ở điểm chết trên mà.Thường nói về động cơ, người ta hay "đi kèm :
+ Momen xoắn cực đại đạt .... ở vòng tua ....
+ Công suất cực đại đạt ....... ở vòng tua .....
Cái này tớ cũng không hiểu lắm.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Dũng tính sai rồi, piston Viva là đầu cao và không thấp hơn mặt lòng 2mm đâu... xem lại nhé!
@Bác Tun: Dùng một dây chịu áp cao: khoảng trên 20 kg/cm2, một đầu có chân vặn vô lỗ bugi, đầu kia có valve một chiều và gắn với đồng hồ áp lực. Khi khởi động máy sẽ đo được áp lực nén trong lòng.... khi nổ ga-răn-ti hay lên ga lớn đều OK, chỉ tới mức áp nào đó thôi không lên được nữa... Đo áp này là đo thực tế chứ không theo kiểu tính lý thuyết vì áp trong lòng còn ảnh hưởng nhiều thứ khác như bạc, xú-páp v.v... một số xe khi đo được áp không cao có thể là hở bạc hay nhiều lý do khác...

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

@ Jimmy : đúng, đây là cách đo, còn Hakuna hỏi về việc vòng tua, công suất có ảnh hưởng gì đến tỉ số nén không cơ mà?Hai chuện đó khác nhau.Tớ nghĩ có nhiều cái ảnh hưởng đến tỉ số nén (như Chim đã nói), nhưng vòng tua hay công suất thì phải xem lại

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Hoan hô các bác! Bravo!

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

So với piston Max thì piston Viva có nhỉnh hơn 1 chút, nhưng em vẫn thấy thấp so với bề mặt xilanh. Chắc có lẽ phải đo cụ thể mới được.

Thực ra đã có roăng kẻm từ lâu rồi (loại rât mỏng), nhưng xài vẫn cứ bị xì nhớt, nên thợ vẫn thích xài roăng lô hơn, và thực tế thì roăng lô khá dày.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Nghĩa là lúc đó máy sẽ chạy 1 máy à bác Jim ?, áp lực nén của máy như vậy sẽ không chính xác vì khi đó chỉ nổ một máy, công suất thậm chí còn ít hơn động cơ 1 máy cùng dung tích.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Mình nghĩ là đỉnh piston vẫn thấp hơn mặt Xylanh, với lại Jimmy nói piston Viva đầu không bằng, cho nên thực ra vẫn có không gian dư, chứ nếu khít, tỉ số nén tăng lên, sẽ rốc máy.Xăng ở Việt Nam vốn đã đểu :lol: , tỉ số nén mà đang từ 9,4 bị tăng lên 11 chẳng hạn, xăng bị kích nổ là chắc. :mrgreen: :mrgreen:

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

@Jim: Đấy là em tính với thông số của Eccentric đưa ra mà, khi em đang soạn bài để post thì bác Jim fix cái vụ hụt mặt của trái Viva rằng không nhiều tới 2mm. Ở các bài trước em vẫn tính với mặt trái Viva bằng mặt xilanh đấy chứ, nhưng giờ được bác nói rõ thêm: cạnh hụt 0,5mm nhưng đầu hơi nhô cao một tí, theo em áng chừng ~1mm, bù qua xớt lại thì xem như chúng bằng mí để tiện cho việc tính toán.
Những cái em đưa ra chỉ có nhiều ý nghĩa về phương pháp tính, còn con số chính xác đưa vào công thức thì phải đo lại trên thực tế.
Tính lại với giả thiết trái Viva bằng mí xilanh:
- Lên trái Viva, d=5,4cm, lót joint 0,5mm, mặt piston bằng mặt xilanh:
+ Vd=3,14*5,4^2/4*4,1=93,85cm3
+ Vj=3,14*5,4^2/4*0,05=1,14cm3
+ Vh=0cm3
+ Vc=Vcm+Vj+Vh=6,66+1,14+0=7,80cm3
=> N=(93,85+7,80)/7,80=13,03:1
Nếu lót joint 2mm thì Vj=3,14*5,35^2/4*0,2=4,58cm3, lúc đó tỉ số nén N=(93,85+7,8+4,58-1,14)/(7,8+4,58-1,14)=9,35:1
Hê, hê, lúc này thì bắt buộc phải lót joint dày nếu như không muốn tém đầu hoặc lã chảo!
Hình dáng của phần bề mặt piston cũng không kém phức tạp so với phần chảo, tuy nhiên cũng có thể đo thể tích trực tiếp được: thụt piston xuống một khoảng nhất định rồi đổ chất lỏng vào, sau đó trút ra như đã trình bày đối với phần chảo, nhớ trừ lại phần thể tích của xilanh đã thụt vào.
@Tunbo: Em thấy rồi, đúng là theo định nghĩa thì tỉ số nén không phụ thuộc vào vòng tua hay công suất gì cả.
Đến đây thì lại thêm thắc mắc: Lượng (thể tích) hỗn hợp xăng – không khí hút vào trong một chu kỳ là hằng số hay sao mà tỉ số nén lại không phụ thuộc vào vòng tua máy?

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

@ hakuna : thú thực, vấn đề tớ đang mù tịt, là : tớ chả hiểu "vòng tua máy" là cái gì - thực sự, cái cách mình gọi không quan trọng, nhưng định nghĩa về bản chất của nó, tớ chưa rõ.(Tức là : nó là cái gì, nó phụ thuộc vào những gì, ...)
Mà lượng hỗn hợp xăng - không khí hút vào buồng đốt mỗi chu kỳ máy, chắc là hằng số chứ, Hakuna? Khi ga nhỏ, cửa nạp mở nhỏ, khi ga lớn, cửa nạp mở lớn, tần số nạp tăng, chứ lượng nạp mỗi lần vẫn thế thôi.
Ngoài lề một tí : Không khí có thể nén ép, còn chất lỏng thì không chịu nén, ép. Xăng đã được phun vào dạng mù lẫn với không khí, có thể coi là dạng khí được không nhỉ?

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Cái này để kiểm chứng lại xem, kể cả vụ mặt trái gin bằng mặt xilanh nữa, nếu khác với giả thiết là bằng mí thì cách tính cũng chỉ phức tạp thêm một chút thôi.
@all Ơ hơ, chẳng có ai đưa ra hình vẽ để minh hoạ cả, kể cả em, phê bình và tự phê bình!!!

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

@ Hakuna : ông làm thày giáo, ông biết mà, "phương pháp luận" đôi khi rất ... quan trọng :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen:

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Xin nhắc lại : Tỉ số nén không có liên quan gì đến đường kính piston hay khoảng chạy. Chứ không phải là vòng tua của của máy vì vòng tua máy là do kết cấu của động cơ và khả năng xin công của máy.
Còn nói về xăng :
Xăng chứa nhiều năng lượng có thể chuyển hóa thành công cơ học hơn diesel, và áp suất xăng tạo ra khi bị kích nổ kiểu nén mạnh sinh ra là cực lớn, sẽ làm gẫy trục khuỷu của động cơ theo thiết kế thông thường. piston di chuyển theo hàm sin(thời gian). Nếu để xăng tự cháy bằng nén theo hàm sin này, thì áp suất sinh ra sau khi xăng cháy đòi hòi sự giãn nở thể tích nhanh hơn hàm sin, và phá hỏng động cơ. Xăng đành phải để tỷ số nén thấp và cưỡng bức nổ bằng bu-gi.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

về mặt lý thuyết và cả hình vẽ thì cách tính tỷ số nén được tính khi bề mặt pittông phẳng. Còn các thợ của ta phát đầu pittong là làm theo cảm tính và kinh nghiệm thui.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Ở đâu ra cái đỏ đỏ này?Thế tỉ số nén là cái gì nhỉ?Thể tích tính bằng cái gì nhỉ?Khó hiểu duyem này quóa đấy.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Xem lại trang 1 giúp em, em đã nói ở đấy.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Ý em nói vòng tua máy cao hay thấp (rpm, số vòng/phut) ở đây chính là chế độ máy chạy ở ga lớn hay nhỏ đó. Bác trả lời trúng ý em rùi.
Lượng nạp là hằng số, vậy tại sao cửa nạp mở thì tần số nạp tăng, hay nói cách khác, tăng ga thì máy chạy nhanh, bác giải thích cho em được không?
Vấn đề đã được phát triển xa hơn: từ tỉ số nén đến chế hoà khí, sau đó là gì nữa đây!

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Xin thưa, chịu khó xem từ đàu đến giờ đi em, tỉ số nén là tỉ số thể tích.Vậy thể tích tính bằng gì?Cái gì ảnh hưởng đến thể tích?Xin thưa : đó là các kích thước - ở các mức độ khác nhau - mà cụ thể trong cái nòng Xylanh, các kích thước chỉ gồm 2 loại "Đường kính và Chiều dài khỏang chạy.
Trong trường hợp này, vì đường kính xylanh (được coi là) không thay đổi, nên mỗi sự thay đổi về kích thước còn lại (chiều dài khỏang chạy), đều ảnh hưởng trực tiếp đến tỉ số nén (tất nhiên ảnh hưởng đến tỉ số nén còn có một số yếu tố khác, như Jimmy nói, ví dụ : hở bạc làm giảm tỉ số nén,...)
Duy có nghe cái thuật ngữ của thợ sửa xe máy (loại dân dụng bình thường) là "Đôn dzên"?
Đôn dzên tức là thay tay dzên dài hơn, tăng tỉ số nén động cơ đó ạh.Và máy có vẻ khỏe hơi hơn, nhưng kèm theo là rốc máy, đã đôn dzên là phải mổ sửa dày hơn nhiều.
Chưa nói đến thực tế nọ kia, bảo "Tỉ số nén không có liên quan gì đến đường kính piston hay khoảng chạy" là không ổn.Tớ giữ nguyên quan điểm này, cho đến khi có tài liệu cụ thể chỉ rõ ra điều đó.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Về lý thuyết (lại phải nói về lý thuyết tí, mình vẫn cho rằng, làm gì cũng phải nắm về lý thuyết trước, dù các tay thợ họ mày mò thế nào đi nữa, cái suy nghĩ của họ vẫn có định hướng, có thể họ không quan tâm, có thể họ không nhận ra, nhưng đó chắc chắc là nguyên lý hoạt động của máy, là lý thuyết), ngày trước học về động cơ đốt trong, thấy nói rằng : khi ta khởi đông (đề, đạp máy, quay maniven,ủn,...) khi máy nổ, trục cơ quay, luôn có quán tính kéo các chu kỳ tiếp theo.Mình nghĩ rằng, khi máy đã nổ đều, sẽ xuất hiện lực hút hỗn hợp xăng - khí và buồng đốt mỗi khi xuppap hút mở ra, và thời gian đóng - mở của hệ xuppap do cam điều khiển, cam lại do trục cơ của máy (là cái trục gắn 2 tay dzên - ngày tớ học, thấy sách gọi đó là "trục cơ")cho nên, ví dụ ga đang lớn - máy đang nổ "nhanh", ta giảm ga, lực hút xăng vào lúc tứ thời vẫn lớn, nhưng bướm ga đã khép lại, xăng vào chậm lại hẳn, do đó máy nổ "chậm" lại.
Mặt khác "tua máy" - tớ nghĩ là số vàng quay của trục cơ/phut - còn do IC điều khiển.Chắc chắn mấy yếu tố này có ảnh hưởng và tác động qua lại với nhau mật thiết.Nhưng đến đây thì chịu rồi, không biết gì cụ thể hết ạh. :mrgreen: Chắc cả một chùm : tay ga, IC, vòng tua trục cơ,... có mối quan hệ tác động qua lại với nhau khá phức tạp.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

1/ Trong thì thứ nhất (nạp – van nạp mở, van xả đóng) hỗn hợp không khí và nhiên liệu được "nạp" vào xy lanh trong lúc pít tông chuyển động đi xuống.
2/ Trong thì thứ hai (nén – hai van đều đóng) pít tông nén hỗn hợp khí trong xy lanh khi chuyển động đi lên. Ở cuối thì thứ hai (pít tông ở tại điểm chết trên) hỗn hợp khí được đốt, trong động cơ xăng bằng bộ phận đánh lửa, trong động cơ diesel bằng cách tự bốc cháy.
3/ Trong thì thứ ba (tạo công – các van vẫn tiếp tục được đóng) hỗn hợp khí được đốt cháy. Vì nhiệt độ tăng dẫn đến áp suất của hỗn hợp khí tăng và làm cho pít tông chuyển động đi xuống. Chuyển động tịnh tiến của pít tông được chuyển bằng tay biên đến trục khuỷu và được biến đổi thành chuyển động quay.
4/ Trong thì thứ tư (xả - van nạp đóng, van xả mở) pít tông chuyển động đi lên đẩy khí từ trong xy lanh qua ống xả thải ra môi trường.

Chuyển động của pít tông ở thì thứ nhất, hai và bốn là nhờ vào năng lượng được tích trữ bởi bánh đà gắn ở trục khuỷu trong thì thứ ba (thì tạo công). Một động cơ bốn thì vì thế có góc đánh lửa là 720 độ tính theo góc quay của trục khuỷu tức là khi trục khuỷu quay 2 vòng thì mới có một lần đánh lửa. Có thêm nhiều xy lanh thì góc đánh lửa sẽ nhỏ đi, năng lượng đốt được đưa vào nhiều hơn trong hai vòng quay của trục khuỷu sẽ làm cho động cơ chạy êm hơn.

Do trong lúc khởi động chưa có đà nên trục khuỷu phải được quay từ bên ngoài bằng một thiết bị khởi động như dây (máy cưa, động cơ của ca nô), cần khởi động (mô tô), tay quay khởi động ở các ô tô cổ hay một động cơ điện nhỏ trong các mô tô và ô tô hiện đại.

Việc thay thế khí thải bằng hỗn hợp khí mới được điều khiển bằng trục cam. Trục này được gắn với trục khuỷu, quay có giảm tốc 1:2, đóng và mở các van trên đầu xy lanh của động cơ. Thời gian trục khuỷu đóng và mở các van được điều chỉnh sao cho van nạp và van xả được mở cùng một lúc trong một thời gian ngắn khi chuyển từ thì xả sang thì nạp. Khí thải thoát ra với vận tốc cao sẽ hút khí mới vào buồng đốt nhằm nạp khí mới vào xy lanh tốt hơn và tăng áp suất đốt.

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Tỷ số được tính khi trọng tài thổi còi kết thúc trận đấu!!! :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen:

Re: Hỏi về tỉ số nén
 

Nếu như chưa có gì cụ thể thì theo em chúng ta bàn nữa sẽ càng lạc đề anh Nam ơi vì chứng minh khoa học là phải có cơ sở chứ. Em theo dõi thấy mọi người ráp công thức tính tỉ số nén vào rồi phân tích nhưng chúng ta không phải là các chuyên gia , sự hiểu biết của chúng ta giới hạn có thể càng nói càng sai.