Motor điện :
Hiện nay trào lưu phát triển máy bay điện đang rất phát triển. Một phần vì đơn giản, nhỏ gọn, một phần là thích hợp với túi tiền của mỗi người. Tôi cũng là một ng sở hữu máy bay điện, chính xác là con T-REX 450SA. Sau khi tham khảo qua những nguồn thông tin trên mạng, tôi viết bài này nhằm sơ lược đi qua phân loại cũng như những thông số kĩ thuật của motor điện.
1. Phân loại Motor
Hiện giờ trên thị trường có 2 loại motor chính:
• Brushed Motor: đơn giản là loại motor dùng cỗ góp bằng chổi than chì.

Brushed motor Walkera 36
• Brushless Motor: đơn giản là loại motor đc lắp thiết bị điện thông minh mà kô cần dùng chổi than chì

Brushless motor Kontronik Tango 45-10
- Brushless motor tốt hơn Brushed motor ở chổ: bền hơn, công suất cao hơn, tải đc dòng điện lớn hơn.
- Để phân biệt giữ 2 loại motor này rất đơn giản: Brushed chí có 2 dây, còn Brushless có 3 dây.
- Ngoài ra, trong loại Brushless Motor có chia làm 2 loại nhỏ là: in - runner và out - runner nhưng 2 loại này kô có gì khác nhau về tính năng, hiệu suất...
2. Các thông số kĩ thuật chính của Motor:
• Motor Kv:
- Là số vòng quay trong một phút bằng dòng điện 1V của một motor kô tải.
- Ví dụ: Motor Align 430L có thông số là 3550 Kv chạy dưới dòng điện có điện thế 11.1V thì nó sẽ quay 3550 x 11.1 = 39450 vòng/phút
- Chú ý: tốc độ quay này là tốc độ quay kô tải của motor. Dựa vào thông số này bạn mới tính đc tốc độ quay của bộ mainrotor hay là tail rotor.
• Motor Io:
- Thể diện cường độ dòng điện đc sử dụng bởi motor khi motor chạy với tốc độ cao nhất kô tải. Dùng thông số này để xác định khả năng hoạt động của Motor (motor's efficient operating range)
- Ví dụ: Heli ECO Piccolo có thể hover tốt với motor Hacker B20-36S với dòng điện 3A. Loại motor này có Io vào khoảng 400mA, bởi vậy sẽ có khoảng 2.6A là dành cho hover (không tính thất thoát dòng điện). Ngoài ra, Loại Motor Mega 16/15/4 có thể lắp vào frame của ECO Piccolo và có thông số Io là 1.1A. Vì vậy, phải có một mức cường độ khoảng: 1.1A + 2.6A = 3.7A để có thể Hover đc. Như vậy, gần 30% mức cường độ cần để Hover chiếm bởi Io của motor. Do đó, loại motor này sẽ tốn nhiều tài nguyên và kô cho hiệu suất cao bằng motor Hacker B20-36S khi sử dụng dòng điện 3A.
- Motor có mức năng lượng cao hơn sẽ có thông số Io cao hơn bởi vì đc thiết kế để hoạt động hiệu khi tải cao nhưng sẽ kô hiệu quả khi tải thấp.
• Motor efficiency
- Là hiệu suất hoạt động của motor. Hiệu suất càng cao thì mức năng lương thất thoát đi càng thấp. Sẽ tiết kiệm đc pin, cho thời gian bay lâu hơn.
- Ví dụ: Bạn đang lựa chọn giữa 2 loại motor lần lược có hiệu suất là 80% và 90%. Chỉ có 10% khác biệt nhưng loại 80% tỏa ra một lượng nhiết lớn gần gấp đôi lượng nhiệt tỏa ra của loại 90%.
• Motor rated RPM
- RPM đơn giản là số vòng quay trên một phút của motor khi không tải.
- Chú ý: Không có nghĩa motor với số RPM lớn hơn thì tốt hơn bởi vì đây chỉ là số vòng quay của motor, còn phụ thuộc rất nhiều vào main gear hoặc hệ thống truyền động mới tính đc số vòng quay của rotor head.
• Kích thước của trục chính motor (motor shaft)
- Đây là vấn đề quan trọng để quyết định motor có thể dùng đc với loại pinion nào.
- Ví dụ: Trên lí thuyết Orbit 15-16 (1067 rpm/V) có thể dùng đc với ECO 8 và bạn phải cần 28-30 tooth 5mm pinion. Tuy nhiên, trên thị trường chỉ có loại 24 tooth 5mm pinion. Do đó, đường kính trục chính cũng quan trọng trong việc lựa chọn motor.
• Kích thước, khối lượng của motor
- Tùy theo từng loại máy bay, bạn phải chọn đúng loại motor có kích thước và khôi lượng kô đc vượt quá khung cho phép của nhà sản xuất.
- Khối lượng có sự khác biệt giữa out-runner motor và in-runner motor. Thường thì out-runner nhẹ hơn và giải nhiệt tốt hơn. In runner có hiệu suất kô cao bằng out runner vì in runner kô có lõi thép từ nên tạo ra từ trường kô mạnh bằng out runner.
- Khoảng 10-15% AUW (All Up Weight - khối lượng tải tối đa) của một máy bay là dành cho motor.
• Vị trí các lỗ vặn ốc lắp vào thân máy bay
- Nhiều trường hợp motor kô thể lắp vào thân máy bay, nhất là Heli vì các lỗ vặn ốc không khớp. Đây cũng là một điểm chú ý khi mua motor.
• Bộ phận tỏa nhiệt
- Một số motor có bộ phận tỏa nhiệt gắn trong hoặc gắn ngoài hoặc tự chọn có hay kô. Dù sao, một motor tỏa nhiệt tốt sẽ bền hơn và hoạt động tốt hơn. Vì vậy, cũng rất cần thiết cho một bộ tỏa nhiệt tốt.

GWS Heatsink
3. Một số thông tin khác
• Công thức tính tốc độ quay của head rotor (head speed)
- Nếu tính toán chính xác sẽ giúp máy bay có các động tác hoàn hảo, hơn nữa còn tiết kiệm đc năng lượng và tuổi thọ của Pin và motor.
- Bạn chỉ cần download file đính kèm rồi nhập vào các thông số cần thiết là có thể tính đc head speed
• Công thức tính số bánh răng của pinion
- Số bánh răng của pinion cũng rất quan trọng. Mặc dù chỉ chênh lệch 1-2 bánh răng nhưng cũng làm thay đổi toàn bộ đặc tính của máy bay. Bánh răng quá lớn có thể làm quá tải motor, quá nhỏ thì kô đủ tốc độ vòng quay.