Chuyến đi chào từ biệt chàng lãng tử "Sông Đà"

[vndrake]

Cả năm 2009 VND năm im không đi đâu quá xa, quá mạo hiểm, không la hét om xòm trên các diễn đàn- chuyện gia đình, tính lười nhác cùng một lúc đè cái tâm hồn giang hồ vặt của hắn xuống. Hắn nằm im ở nhà lăn lê trong căn gác nhỏ với đống sách mà hắn tích cóp bấy lâu, lúc thì vớ mấy cái đĩa nhạc, đĩa phim nhét vào cái đầu DVD vùa ngủ gật vừa nghe. Hắn chỉ hào hứng khi cậu con trai 10 tuổi lén chui vào phòng sách cùng bố. Cu cậu vân vê những cái tẩu thuốc của bố sưu tầm, dăm viên đá bố nhặt nhạnh trên các dòng sông con suối mà bố đã qua, vuốt ve cái bật lửa khắc hình cái xe máy CD bố hắn hay cưỡi, nhặt nhạnh những cái ảnh bố nhét bừa bãi trong các ngan giá sách.... đó là những thứ mà mẹ rất ghét nhưng không bao giờ dám ném đi -Mẹ cậu ghét không phải vì sụ bừa bãi, không phải vì tính vô dụng mà vì những thứ đó cướp đi một phần tình yêu của ông chồng lẩm cẩm với mình.Hơn nữa mẹ cậu biết nếu cái ấy mà mất thì bố cậu sẽ lại lén đi tìm bằng được để nhặt về hoặc tìm bằng được những cái khác thay thế. Mà khổ lắm những thứ dở hơi ấy lại không có ở siêu thị Hà nội, nếu có chỉ có cái hình dáng là giống nhưng không thể vẽ lên đấy cái vân đá cái nét tròn trịa mà dòng sông phải cần mẫn hàng ngàn năm mài rũa, không có cái ám khói của những lá thuốc Vân kiều, không có mùi tưng bừng của những bữa rượu vui vầy cùng bạn bè, không có .. không có... Thôi cứ để cái đống lẳm cẩm ấy đấy Đành là khó chịu nhưng còn được tên chồng dở hơi ở nhà.
Nhìn thằng con trai mon men trên đống đồ đồng nát ấy VND vừa mừng vừa lo "Con nhà tông không giống cái nọ thì giống cái kia" - Nó lại có cái máu lang thang trong người rồi! Nhưng cái tính lang thang ấy bây giờ đã khó chấp nhận Nếu đến thế hệ bọn chúng với cả đống công nghệ đổ lên đầu, với xe xịn, với 3G-4G-.....-nG thì tên con trai chỉ ham cây với lá, đèo vời gió, biển với buồm sẽ sống vào đâu? Liệu có cô con gái nào dại dột như mẹ nó cung cúc cung phụng cho tên đàn ông mà đầu lúc nào cũng viên vông ở đâu đâu! Nghi vậy nhưng khi thấy ông con vân vê cái ảnh hắn chụp mấy con dơi sắp bị thịt mà VND đã chụp đợt vác xe MINSK dọc đường 279 5-6 năm trước cái máu khoe khoang của VND lại nổi lên. Nhìn ông con rón rén cầm cía ảnh đầy tò mò mà không dám hỏi VND mới nói "ẢNh này bố chụp ở bờ sông Đà phà Pá Uôn QUỳnh Nhai- DƠi ở đấy toàn ăn quả trong rừng thịt ngon lắm ăn rất bổ "Rương", sông Đà chảy ngay trên cao nguyen đá Hoàng liên sơn hai bên bờ nhiều hốc .....bla....blô....bla.... blô....... Thằng bố say mê nói cậu con há hốc mồm nghe bà mẹ dưới nhà dỏng tai lên nghe chẳng rõ dược từ gì chỉ thấy "Sông Đà, rivière noire, Đà giang, Sông Đà ... Sông Đà .... Sông Đà..." - bà mẹ lại nhớ ngày hai vợ chồng con yêu nhau, VND đi lên làm tại các đơn vị vùng Đá giang. CHiều thứ bảy quần áo lôi thôi quân hàm bạc phếch về nhà người yêu, bà mẹ vợ VND khi ấy không hiểu sao co con gái xinh xắn của mình lại mê mệt cái cậu lính nhếch nhác ấy mà xem quà tặng tình yêu của hắn kìa một bó mía tím Hòa bình, mấy cân nếp nương, gói thịt trâu gác bếp... ừ ngọt thì có ngọt, thơm thì có thơm nhưng làm sao bằng cái cậu đi Tiệp về hoa hồng đỏ này, Sô cô la này thế chứ thế mới Tây chứ vậy mà con bé lại trốn không gặp. Tuổi trẻ trôi qua nhanh thật cái cậu trai bồng bột ấy nay là cái lão chồng lẩm cẩm trên gác không có cái bó mía ngày xưa ấy bây giờ thì chỉ có chết ....
Tối hôm ấy sau bưa cơm cả nhà ngồi chơi vợ VND trèo lên giá sach gỡ quyển Ký của Nguyễn Tuân đưa cho VND:" Anh đọc cho con nghe chứ cứ ba hoa như anh con nó biết đường nào mà lần".
Từ tối đó trước khi đi ngủ VND lại rủ rỉ đọc nhưng trang bút ký tuyệt hay về Tây bắc, về sông Đà của Nguyễn Tuân cho hai mẹ con, những "Xoè","Phố Núi", "Người lái đò Sông Đà", "Sông Đà Đỏ", Than Quỳnh Nhai... hai bài ký trong tập Sông Đà đó ở đây http://www.mediafire.com/?tozomkyhdxn một giáo án điện tử về bút ký này ở đây http://thpt-quangtrung-danang.edu.vn...0SONG%20DA.ppt
VND tối tối đọc và say mê giảng giải cho ông con mà cũng là giảng giải cho chính mình : Theo thông lệ thuỷ văn quốc tế khi hai con sông nhập vào nhau con sông nào mang lại nhiều nước hơn phần hạ lưu sẽ mang tên con sông đó. Khi sông Đà nhập với sông Hồng ở ngã ba Bạch hạc nó đem đến hơn 70% lượng nước ngay cả khi nhập thêm sông Lô ở ngã ba Việt trì lượng nước Sông Đà vẫn chiếm quá nửa. Vậy mà con sông Đà như thầm khiêm tốn khi thấy mình không góp nhiều phù sa cho đồng bằng Bắc bộ như một tên lãng tử lặng lẽ đem cái tên của mình quay về mà vẫn âm thầm đóng góp cho đồng bằng Bắc bộ những con cá lăng, cá chiên tầm, các hạt vàng cốm óng ánh, những sản vật, gỗ quý, đá quý, đất hiếm,... mà không nơi đâu có được về xuôi. Ngay cả người Pháp những kẻ thực dân chuyên đi chinh phục cũng ngỡ ngàng về con sông Đà cuồn cuộn giữa hai dãy núi đá vách núi cao cả nghìn mét với những cộng đồng dân cư thuần khiết người Thái, người Mông, người Dao .. Quần tụ hai bên bờ sông cùng với bao sản vật quý giá. Như lời một ông Bác của VND kể thời Pháp thuộc tòan bộ giáo trình tiếng Pháp lớp 7 tại Bắc kỳ (Tonkin) là một câu chuyện về một chuyến đi tham hiểm dọc sông Đà. Câu chuyện đó ông nhớ đến tận bây giờ vẫn có thể say sưa đọc thuộc lòng nhiều đoạn với thứ tiếng Pháp cũ hoa mỹ trau chuốt bằng cái giọng phều phào gần 90 tuổi của mình.
Trong một buổi tối khi đang đọc cho con chọt VND nghe loáng thoáng trên TV hay đâu đó "Ngày 8-5 này, 35.000m3 bêtông sẽ được đổ xuống nút hầm, chặn đứng dòng sông Đà ở xã Ít Ong, Mường La, Sơn La. Khu vực này sẽ biến thành lòng hồ rộng hơn 200km2 chứa hơn 9 tỉ m3 nước chuẩn bị cho tổ máy đầu tiên của Nhà máy thủy điện Sơn La vận hành cuối năm 2010." Câu đọc đầy sự hào hùng sau đó là những bài viết như http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/P...%E2%80%9D.html làm VND ngơ ngác nhất là khi ông con hỏi tên bố một câu" Thế là không còn sông Đà nữa hả bố?" câu nói như một dong nươc lạnh buốt chảy trong tâm chí VND. Nó như một cái tin về một tên bạn thời lính tráng, một tên bạn lang thang, một kẻ lãng tử quen biết bị ngã bệnh và sẽ không thẻ quay lại thời hào hùng trai trẻ xua nữa. Có thể con ạ ! Và con sẽ không bao giò đựoc nhìn Sông Đà như Nguyên Tuân nữa. Có chăng sẽ là nhưng chuyến du lịch phè phỡn trong lòng hồ tương lai với cá lăng đựoc nuôi công nghiệp, với những bữa nhảy của những người dân tộc thay vội bộ quần áo phổ thông sang quần áo truyền thống nuối tiếc cuộc sống núi rừng. Sẽ có điện sáng, sẽ có tương lai, sẽ có hạnh phúc, sẽ có... nhưng sẽ mất Sông Đà với đúng nghĩa mà Nguyên Tuân đã tả