28 giờ ở Cố đô Huế

[tunbo]

Trước khi sang khu vực Tẩm điện nằm song song kế bên khu lăng, đứng từ phía Bửu Thành nhìn lại phía trước lăng, lại thấy nao nao với những đổ nát cùng hai cây Trụ biểu đứng sừng sững


Cây Trụ biểu phía cầu Đông Hòa.


Cây Trụ biểu phía cầu Tây Định


Những cụm đá tảng xếp thành hình rồng chầu dưới chân Trụ biểu.


Từ dưới chân Bửu Thành nhìn ra phía Bi đình.


Từ trên Huyền cung môn nhìn ra.

[tunbo]

Trong khuôn viên toàn bộ Xương Lăng, có 3 cái hồ : Hồ Nhuận Trạch nằm trước lăng, Hồ Điện nằm trước khu Tẩm điện, Hồ Ngưng Thúy nằm dọc giữa hai khu Lăng và Tẩm, đoạn cuối bẻ cong ôm lấy Bửu Thành


Đoạn Hồ Ngưng Thúy nằm dọc giữa khu Lăng (bên trái) và khu Tẩm (bên phải), có nhiều sen mọc trong đoạn hồ này.


Đoạn cuối Hồ Ngưng Thúy uốn cong, ôm lấy Bửu Thành. Đây là phần ở về phía tay phải Bửu Thành từ ngoài nhìn vào. Sen nhiều, cá cũng nhiều. Đến chỗ này, mới phát hiện không phải chỉ có duy nhất mình trong khu vực lăng, mà có một người nữa, đang câu cá bên Hồ Ngưng Thúy.

[tunbo]

Rời khu lăng đổ nát hoang lạnh, trong lòng vẫn cứ cảm thấy nao nao ngậm ngùi. Lúc đó thực ra mới khoảng hơn 9g sáng, nhưng nắng như đổ lửa, toàn khu lăng rộng mênh mông với các phế tích đổ nát, với 2 cây Trụ biểu rêu phong, giữa xanh ngắt cây cỏ. Ôi, một đời làm vua ...

Nằm song song và gần như đối xứng với khu lăng qua đoạn hẹp của Hồ Ngưng Thúy, là khu vực tẩm điện, là nơi đặt ban thờ nhà vua, và cũng là nơi sinh hoạt của các phi tần của vua sau khi ông ta băng hà. Vua Thiệu Trị mất khi mới 41 tuổi, nên các bà vợ thiếp của ông ta khi đó khá nhiều, phải lên Xương Lăng sống để lo việc thờ cúng nhà vua (chỉ có bà Từ Dũ là mẹ đẻ của vua Tự Đức thì ở lại Hoàng cung).

Khu vực Tẩm điện, gồm các công trình (từ trước ra sau) :

Bức Bình Phong - Hồ Điện - Nghi môn - Sân chầu - Hồng Trạch Môn - Tả, Hữu phối điện - Điện Biểu Đức - Tả, Hữ tùng viện.
Các công trình này đều còn cả, nhưng xuống cấp trầm trọng và đang trong quá trình trùng tu (Nhà nước rót vốn 106 tỉ đồng).

Khác một chút với khu lăng, bức Bình Phong ở khu Tẩm được xây phía trước Hồ Điện.


Bình Phong khu Tẩm điện được xây phía trước Hồ Điện, dưới chân một cái gò nhỏ trồng thông xanh mướt.


Từ bên này Hồ Điện trông sang Bình Phong


Hồ Điện, nằm ngang hàng với Hồ Nhuận Trạch bên khu lăng.

[tunbo]

Sen trong Hồ Điện


Nghi Môn, phía xa xa trên cao là Hồng Trạch Môn


Từ Nghi Môn lên tới Hồng Trạch Môn là một sân chầu rộng lớn, chia làm 4 cao độ

[tunbo]

Sân chầu ở khu vực Tẩm điện rộng không kém sân chầu bên khu Lăng




Ở bậc sân gần sát Hồng Trạch Môn - nắng quá, nhưng ở góc này có nhiều cây.


Ở bậc sân cao nhất


Chiếc vạc trước cửa Hồng Trạch Môn, đã bị vỡ một mảng lớn bên hông, và gẫy mất một tai. Từ đầu thế kỷ XVIII, các vua Nguyễn cho bày nhiều Vạc hoặc Đỉnh đồng ngay trước cung điện, lăng tẩm như một biểu tượng thể hiện sự uy nghiêm và sức mạnh của triều đại (Ngày xưa, sau mỗi chiến thắng, người ta thường đúc Vạc hoặc Đỉnh từ những vật bằng đồng thu được của đối phương như là một cách thể hiện dụng ý tượng đài kỷ niệm chiến thắng). Đỉnh thường có hình tròn với 3 chân, 2 tai; hoặc hình chữ nhật với 4 chân 2 tai (các Đỉnh trong Hoàng thành thường là loại đỉnh tròn, càn ở các khu lăng thường là đỉnh chữ nhật như trong hình). Nhưng cái Đỉnh này (và cả bên lăng Minh Mạng cũng có một cái đặt trước Hiển Đức Môn kiểu chữ nhật 4 chân tương tự) có vẻ được đúc bằng gang chứ không phải bằng đồng.


Từ Hồng Trạch Môn nhìn xuống sân chầu, Nghi Môn và Hồ Điện, bức Bình Phong

[tunbo]

Hồng Trạch Môn - cổng vào khu vực Tẩm điện lăng Thiệu Trị.

Ngay lối cửa nhỏ bên phải hình - cửa duy nhất mở để ra vào hiện tại - đặt một cái bảng to tướng, ghi đại ý : Khu vực đang tiến hành thi công, sửa chữa. Cấm vào. Nhưng vì lúc đó trước sân nắng chang chang, chả có ai, nên mình coi như không có thấy cái bảng to bự đó, cứ cắm cúi xộc vào trong và ... giương máy chụp. Vào đến sân bên trong Hồng Trạch Môn, lập tức có một ông mặc đồng phục tiến ra.


Hồng Trạch Môn phía bên trong nhìn ra. Người đang đứng trong ô cửa, là vị nhân viên đang "mời" kẻ chụp ảnh đi ra.


Thang gỗ lên lầu trên của Hồng Trạch Môn

Đến nhát này xong, ông kia sốt ruột chạy lại ... dắt ra ngoài . Sau một hồi uốn lưỡi, có kết quả khả quan không ngờ, là vì biết khen cái này :


"Cái cây (hình như cây Vạn tuế) có vẻ quý quá, chú nhỉ?"

Thế là gãi đúng chỗ, ông ta bèn bảo : "Vào chụp lại đi, cây này được trồng từ khi lăng xây xong, năm 1848, tức là đến nay, nó ít nhất đã hơn 160 năm rồi đó".


Cây quý như hình con rồng bên canh Hồng Trạch Môn.

[tunbo]

Nghe ông ta kể, mình cũng thấy cái cây quả là ... quý thật, bèn chậc lưỡi khen mấy câu (thật tình). Tự dưng ông ta bảo : "Thôi, giờ để tui dẫn chú đi tham quan toàn khu này, chụp thoải mái, nhưng có ai hỏi, cứ nhận là cháu tôi mới ngoài Hà Nội vào nhé". (ặc, thấy mình nói tiếng Bắc, ông ấy phán ... như thật ). Thế rồi ông ấy dẫn tôi đi khắp khu Tẩm điện, và làm hướng dẫn viên luôn. Cám ơn ông chú tốt bụng, bõ công mình đội nắng lội bộ vào đây.




Tả, Hữu phối điện ngay sau Hồng Trạch Môn, phía trước Điện Biểu Đức. Mái ngói 2 tòa điện này, có vẻ vẫn là ngói cũ ngày xưa.


Điện Biểu Đức - điện thờ chính của vua Thiệu Trị. Đang trong quá trình trùng tu. Bên trong, ban thờ đã được tạm dọn đi để lấy chỗ thi công, ông chú không cho vào trong ấy.